Η τύχη, οι νόμοι της φύσης και ο Δημιουργός.

Τυφλή τύχη;

Ἐπειδή μερικοί μιλοῦν περί αὐτόματης ἤ τυχαίας δημιουργίας τῆς ζωῆς, καί αὐτό δημιουργεῖ τή λανθασμένη ἐντύπωση ὅτι ἡ τύχη κυβερνᾶ τή δημιουργία, ἐξετάσαμε σέ προηγούμενο ἄρθρο τήν πιθανότητα τυχαίας(τυφλῆς) συναρμολόγησης μίας μεσαίου μεγέθους πρωτεΐνης ἀπό τά ἀμινοξέα πού τήν ἀπαρτίζουν.

Διαπιστώσαμε ὅτι ὅλο τό Σύμπαν στό χρόνο τῆς ζωῆς του δέν ἔχει καμία πιθανότητα νά συνθέσει τυχαῖα ἔστω καί μία πρωτεΐνη1. Πόσο μᾶλλον νά συνθέσει ἕνα ἐνζυματικό συγκρότημα ἤ ὀργανίδιο, γιά νά μήν πᾶμε τόσο μακριά ὅσο τό κύτταρο. Εἶναι σάν νά ρωτᾶμε, ἄν θά μποροῦσε νά
συναρμολογηθεῖ τυχαῖα ἕνα σύγχρονο πολύπλοκο ἐργοστάσιο (οἱ κόκκοι τῆς ἄμμου ἑνώθηκαν καί ἔφτιαξαν συμμετρικά δομικά ὑλικά καί αὐτά πήδησαν καί συγκολλήθηκαν τό ἕνα μέ τό ἄλλο καί ἔφτιαξαν ἕνα θαυμάσιο ἀρχιτεκτόνημα, μέσα στό ὁποῖο μόρια χαλκοῦ ἑνώθηκαν καί ἔφτιαξαν πολύπλοκες καλωδιώσεις,καί ἄλλα ὀργανικά μόρια συνενώθηκαν καί ἔφτιαξαν τή μόνωση τῶν καλωδίων καί μόρια σιδήρου ἑνώθηκαν καί ἔφτιαξαν τά μοτέρ, κ.ο.κ). Στήν πραγματικότητα, ἕνα κύτταρο εἶναι ἀπείρως πολυπλοκότερο ἀπ᾽ τό πλέον

πολύπλοκο ἐργοστάσιο.

Ὁ πρῶτος λαχνός
Ἡ ἀνάπτυξη τῆς ζωῆς, ἀπό ἀνόργανες ὕλες πού ὑπῆρχαν στά πρῶτα στάδια δημιουργίας τῆς γῆς μέχρι τό σημερινό μεγαλεῖο της, εἶναι ἕνα θαῦμα ἀσύλληπτων διαστάσεων. Γιά ὅσους ὅμως δέν πιστεύουν στά θαύματα, εἶναι ἐπιστημονικό πρόβλημα ἀπείρως δυσχερέστερο ἀπό τήν αὐτόματη δημιουργία τοῦ ἐργοστασίου πού προαναφέραμε. Κανείς λογικός ἄνθρωπος δέν ὑποστηρίζει, ὅτι ἕνα ἐργοστάσιο μπορεῖ νά αὐτοδημιουργηθεῖ(!). Μερικοί ὅμως ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ ζωή ἔφθασε στό σημερινό της μεγαλεῖο τυχαῖα! Τί ἄραγε ἐννοοῦν; Μήπως αὐτό πού ἀποκαλοῦν τυχαῖο δέν εἶναι καί τόσο τυ-
χαῖο2; Ἄν κάποιος ἀγοράσει ἑκατό φορές στή ζωή του λαχεῖο καί τίς ἑκατό φορές τοῦ βγεῖ ὁ
πρῶτος λαχνός, τότε κανείς δέν θά πεῖ ὅτι εἶναι τυχερός, ἀλλά ὅτι ἡ κλήρωση ἦταν «στημένη».
Πόσο μᾶλλον ἐάν ἑκατομμύρια ἑκατομμυρίων φορές τοῦ τύχει ὁ πρῶτος λαχνός! Ἔτσι μοιάζει
νά δημιουργήθηκε ἡ ζωή σύμφωνα μέ τά παλαιοντολογικά εὑρήματα: μέ συνεχεῖς σκανδαλώδεις ἐπιτυχίες ἐνάντια σέ κάθε πρόβλεψη, ἐνάντια στούς νόμους τῶν πιθανοτήτων! Τί
κρύβεται λοιπόν πίσω ἀπό τήν «τυχαία» δημιουργία καί ἐξέλιξη τῆς ζωῆς;

Οἱ νόμοι τῆς φύσης καί ὁ Δημιουργός

Μία ἐκπληκτική διαπίστωση εἶναι, ὅτι οἱ νόμοι τῆς Φύσεως εἶναι ρυθμισμένοι μέ τέτοια
λεπτή ἀκρίβεια ὥστε νά κάνουν δυνατή τή ζωή3. Ἀπόρροια τῶν νόμων τῆς Φυσικῆς εἶναι τό ἡλιακό μας σύστημα, ἡ προνομιακή τοποθέτηση τῆς γῆς μέσα σ᾽ αὐτό4, ὁ ἐμπλουτισμός
της μέ νερό καί χημικά στοιχεῖα, πού συνθέτουν τή ζωή, οἱ θαυμαστές χημικές ἰδιότητες
τῶν στοιχείων (π.χ. τοῦ ἄνθρακα) καί τῶν μορίων (π.χ. τοῦ νεροῦ), οἱ ἐξαιρετικές ἰδιότητες
τοῦ DNA καί τῶν πρωτεϊνῶν, οἱ ὅποιοι ἐξελικτικοί νόμοι, κ.ο.κ. Ἡ ζωή
λοιπόν ἀναπτύχθηκε σέ περιβάλλον προικισμένο μέσω τῶν φυσικῶν νόμων5 μέ ἐξαιρετική προδιάθεση γι' αὐτήν. Φθάνει ὅμως αὐτό γιά νά ἀναπτυχθεῖ αὐτόματα ἡ ζωή;
Πολλοί δέχονται κάποιαὑπερφυσική καθοδήγηση. Γράφει στό βιβλίο "Tour of a Living Cell" ὁ καθηγητής deDuve (βραβεῖο
Νόμπελ): «Βρισκόμενος ἀντιμέτωπος μέ τό τεράστιο ἄθροισμα τυχαίων ἐπιτυχιῶν κατά τήν
διάρκεια τοῦ ἐξελικτικοῦ παιχνιδιοῦ δικαιοῦται κάποιος νά διερωτηθεῖ, σέ ποιό βαθμό ἡ ἐπιτυ-
χία αὐτή εἶναι γραμμένη στόν ἱστό τοῦ σύμπαντος». Ὑπάρχουν ὅμως καί ἐπιστήμονες (ὄχι ἀπαραίτητα ἄθεοι) πού προσπαθοῦν νά ἐξηγήσουν τήν δημιουργία καί ἐξέλιξη τῆς ζωῆς σάν φυ-
σική συνέπεια τῶν νόμων τῆς φύσης6. Αὐτό
ἀκριβῶς χρησιμοποιεῖται ἀπό κάποιους γιά νά ὑποστηριχθεῖ ὅτι ἡ ζωή δημιουργήθηκε χωρίς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ἄρα Θεός δέν ὑπάρχει7 κ.ο.κ. Εἶναι ἄραγε λογικό τό συμπέρασμά τους;
Ἄς ὑποθέσουμε, ὅτι ὅλη ἡ ζωή δημιουργήθηκε χωρίς ἄλλη ἐξωτερική ἐπέμβαση, ἀπ᾽ τά ὑλικά πού προῆλθαν ἀπ᾽ τή μεγάλη ἔκρηξη καί τή λειτουργία τῶν νόμων τῆς φύσης. Αὐτοί οἱ νόμοι, γιά νά ξεπεράσουν τίς ἀδυσώπητες ἐπιταγές τῆς τυχαιότητας καί νά συνθέσουν ἕνα τόσο μεγαλειῶδες καί ἀπίστευτης πολυπλοκότητας κατασκεύασμα, θά πρέπει νά εἶναι προικισμένοι μέ ἀσύλληπτη σοφία. Καί ἐπειδή κανείς λογικός ἄνθρωπος δέν θά ὑποστήριζε, ὅτι τόσο σπουδαῖοι νόμοι κατασκευάστηκαν μόνοι τους, ὁδηγούμαστε σέ ἕνα πάνσοφο Δημιουργό τῶν νόμων. Ἡ πίστη μας ἑπομένως σέ Θεό Δημιουργό δέν ἀπειλεῖται ἀπό τίς θεωρίες περί «αὐτόματης» δημιουργίας καί ἐξέλιξης τῆς ζωῆς, ἀπεναντίας ἐνισχύεται!

Ἡ ἄκτιστη δωρεά τοῦ Δημιουργοῦ

Καί ἐνῶ κάθε ἐπιστήμων ἔχει δικαίωμα (καί καθῆκον!) νά διερευνᾶ κάθε ἐνδεχόμενο, ἐνάντια πολλές φορές σέ ἁπλουστευμένες ἀντιλήψεις, ὅταν φθάνουμε στόν ἄνθρωπο θά πρέπει νά σταθοῦμε μέ πολλή προσοχή καί σεβασμό. Ὄχι ἁπλῶς διότι ἀποτελεῖ τήν κορωνίδα τῆς Δημιουργίας καί σύμφωνα μέ τή Βιβλική ἀφήγηση ἔγινε εἰδική ἐνέργεια γιά τή Δημιουργία του, ἀλλά κυρίως διότι ὁ ἄνθρωπος, πέρα ἀπτίς φυσικές του ἰδιότητες, εἶναι προικισμένος μέ ἄκτιστες ἐνέργειες τῆς Θεότητος. Ὅπως
ὡραῖα ἐπισημαίνει ὁ ἱερομόναχος (ἰατρός) Λουκᾶς Γρηγοριάτης: «Ὁ Δημιουργός Θεός
ἔπλασε τόν Ἀδάμ κατά τόν μοναδικά ἰδιαίτερο τρόπο «κατ’ εἰκόνα» Του, ὥστε ἡ ἀνθρωπίνη
φύσις νά μπορῇ στούς ἐσχάτους χρόνους νά προσληφθῇ ἀπό τόν Λόγο καί νά θεωθῇ»... «κατανοοῦμε ὅτι δέν εἶναι κάποια «ἐξελικτική» μεταβολή στήν φύσι (τό DNA;) ἑνός δῆθεν προγόνου μας, μετρήσιμη καί ὑπολογίσιμη πειραματικά, πού ἔδωσε μέν σέ ἐμᾶς τήν δυ-
νατότητα μετοχῆς στήν ἄκτιστη Χάρι τοῦ Θεοῦ, τήν Χάριτι ἀθανασία καί τήν θέωσι, ἄφησε δέ τίς παράλληλες γενεαλογικές διακλαδώσεις του ζωώδεις μόνο καί θνητές καί ἀμέτοχες θεώσεως. Ἡ “ἐξελικτική” μεταβολή, ἄν ὑποτεθῇ ὅτι ὑπῆρξε, θά ἦταν φυσική διαδικασία. Ἡ φύσις ὅμως δέν γεννᾶ ἄκτιστα ἀποτελέσματα. Τό ἄκτιστο εἶναι δωρεά τοῦ ἀκτίστου Θεοῦ»8.
Τελειώσαμε λοιπόν μέ τά περί τυχαίας δημιουργίας;... Ὄχι τόσο γρήγορα!... Θά ὁλοκληρώσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος μέ σύντομη ἀναφορά στό νέο βιβλίο τοῦ ἀνθρώπου πού
φιλοδόξησε νά μπεῖ στό μυαλό τοῦ Θεοῦ, τοῦ Steven Hawking.
1. Κατά τόν εὐνοϊκότερο ὑπολογισμό θά χρειαζόντουσαν 10500 ἡλικίες τοῦ σύμπαντος γιά νά συντεθεῖ τυχαῖα μία μεσαίου μεγέθους ἀπό προϋπάρχοντα ἀμινοξέα. Βλ. «Ἡ Δρᾶσις μας», Δεκ. 2010, «Τό Σύμπαν, τό ποίημα καί ἡ πρωτεΐνη». Ἀναφέραμε τό παράδειγμα τυχαίας συναρμολόγησης πρωτεΐνης ὄχι σάν ἐπιχείρημα ἐναντίον τῶν θεωριῶν δημιουργίας τῆς ζωῆς (οἱ μηχανισμοί πού προτείνονται εἶναι πολύ διαφορετικοί), ἀλλά γιά νά καταδείξουμε ὅτι ἡ τυφλή τύχη δέν μπορεῖ νά παραγάγει τίποτε χρήσιμο στόν χρόνο ζωῆς τοῦ σύμπαντος.
2. Μήπως θυμίζει λίγο τήν ἔκφραση; «τυχαῖα τό ἀνακάλυψα». Ναί «τυχαῖα»˙ μόνο ἡ μηχανή (τό μυαλό σου), πού χρησιμοποίησες γιά νά κάνεις τήν «τυχαῖα» ἀνακάλυψη, εἶναι ἡ καλύτερη ὑπολογιστική μηχανή σέ ὅλο τό σύμπαν!
3. Γράφει ὁ Freeman Dyson: «Ὅσο περισσότερο ἐξετάζω τό Σύμπαν καί τίς λεπτομέρειες τῆς ἀρχιτεκτονικῆς του, τόσο περισσότερο πείθομαι ὅτι τό Σύμπαν κατά κάποιο τρόπο πρέπει νά ἤξερε, ὅτι θά ἔλθουμε ἐμεῖς».
4. Βλ. «Ἡ Δρᾶσις μας», Νοέμβριος 2010, «Ὅταν ἡ Γῆ πετύχαινε ἑξάρες».
5. Πίσω ἀπ᾽ τούς φυσικούς νόμους κρύβεται γιά τόν πιστό ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ γιά τήν λειτουργία τῆς ζωῆς.
6. Μία τέτοια ἐκδοχή προτείνει στό βιβλίο «Ἡ γλώσσα τοῦ Θεοῦ: Ἕνας ἐπιστήμονας δίνει μαρτυρία γιά τήν πίστη» (Ἑλληνική ἔκδοση Παπαζήση) ὁ διάσημος Ἀμερικανός γενετιστής ὑπεύθυνος του προγράμματος ἀνθρωπίνου γονιδιώματος Francis Collins (πρώην ἄθεος καί τώρα πιστός Χριστιανός).
7. Ὅσοι προσπαθοῦν νά βγάλουν συμπεράσματα περί Θεοῦ ἀπό τήν ἐξαιρετικά ἀτελή γνώση πού ἔχουμε γιά τήν δημιουργία ὄχι μόνο προτρέχουν, ἀλλά καί ἀποπροσανατολίζουν τήν ἐρευνητική προσπάθεια.
8. Ἱερομονάχου Λουκᾶ Γρηγοριάτου, «Πνευματικές προϋποθέσεις γιά τήν προσέγγιση τῆς «θεωρίας τῆς ἐξελίξεως»» 26 Ἰουλίου 2009. Τό κείμενο μπορεῖ νά ἀναζητηθεῖ στό διαδίκτυο: http://www.tideon.org/, Θεματική Βάση: Ἐπιστήμη Τεχνολογία Ἠθική/ Θεωρία Ἐξελίξεως.